Social Sciences › Linguistics and Language

Language and Culture

Works Count: 81492

Wikipedia

Description

This cluster of papers explores the intersection of language and culture in multicultural contexts, covering topics such as multilingualism, ethnolinguistics, cultural identity, media discourse, sociolinguistics, and lexicography. It delves into the complexities of language use, communication, and cultural representation in diverse communities.

Keywords

Language; Culture; Multilingualism; Ethnolinguistics; Cultural Identity; Translation; Media Discourse; Sociolinguistics; Lexicography; Ethnography

Aspects of Cognitive Ethnolinguistics

2009-12-31

Jerzy Bartmiński , Joerg Zinken

1. The Ethnolinguistic School of Lublin and Anglo-American Cognitive Linguistics (Jorg Zinken) 2. What is Cognitive Ethnolinguistics? 3. Linguistic Worldview and How to Reconstruct it 4. Values as the Foundation … 1. The Ethnolinguistic School of Lublin and Anglo-American Cognitive Linguistics (Jorg Zinken) 2. What is Cognitive Ethnolinguistics? 3. Linguistic Worldview and How to Reconstruct it 4. Values as the Foundation of Linguistic Worldview 5. The Stereotypes as an Object of Linguistic Description 6. The 'Cognitive Definition' in the Description of Stereotypes 7. Viewpoint, Perspective, and Linguistic Worldview 8. Profiling and the Subject-Oriented Interpretation of the World 9. The Subject's Viewpoint(s) in Language, Text and Discourse 10. The Stereotype of the Sun in Folk Polish 11. The Polish Stereotype of MOTHER: Towards a Cognitive Definition 12. The Polish DOM (House/Home) in its Physical, Social and Cultural Aspects 13. The Polish OJCZYZNA (Homeland): Its Base Stereotype and Ideological Profiles 14. Changes in the Polish Stereotype of 'a German' 15. Prawica 'Right Wing' and Lewica 'Left Wing': Profiles in Contemporary Discourse 16. Varieties of Fate: The Polish Los and Dola the Russian Sud'ba 17. The Conception of the Linguistic Worldview in Slavic Comparative Research Afterward

Cognition and fact : materials on Ludwik Fleck

1986-01-01

Robert S. Cohen , Thomas Schnelle

I..- Microbiology and Philosophy of Science, Lwow and the German Holocaust: Stations of a Life - Ludwik Fleck 1896-1961.- II. Ludwik Fleck's Papers on the Philosophy of Science.- 2.1. Some … I..- Microbiology and Philosophy of Science, Lwow and the German Holocaust: Stations of a Life - Ludwik Fleck 1896-1961.- II. Ludwik Fleck's Papers on the Philosophy of Science.- 2.1. Some Specific Features of the Medical Way of Thinking [1927].- 2.2. On the Crisis of 'Reality' [1929].- 2.3. Scientific Observation and Perception in General [1935].- 2.4. The Problem of Epistemology [1936].- 2.5. Problems of the Science of Science [ 1946].- 2.6. To Look, To See, To Know [1947].- 2.7. Crisis in Science [unpublished, 1960].- III. On Ludwik Fleck's Theory of Knowledge and Science.- 3.1. The Proto-Ideas and Their Aftermath.- 3.2. Polish Philosophy in the Inter-War Period and Ludwik Fleck's Theory of Thought-Styles and Thought-Collectives.- 3.3. Ludwik Fleck and Polish Philosophy.- 3.4. Lwow as a Cultural and Intellectual Background of the Genesis of Fleck's Ideas.- 3.5. Ludwik Fleck and the Influence of the Philosophy of Lwow.- 3.6. Ludwik Fleck and the Historical Interpretation of Science.- 3.7. Fleck's Contribution to Epistemology.- 3.8. Is There a Distinction Between External and Internal Sociology of Science? (Commentary on a Paper of John Ziman).- 3.9. On Ludwik Fleck's Use of Social Categories in Knowledge.- 3.10. History of Science and Its Sociological Reconstructions.- 3.11. Some Determinants of Cognitive Style in Science.- 3.12. Some Comments on Fleck's Interpretation of the Bordet-Wassermann Reaction in View of Present Biochemical Knowledge.- 3.13. Fleck's Style.- 3.14. The Epistemology of the Science of an Epistemologist of the Sciences: Ludwik Fleck's Professional Outlook and its Relationships to his Philosophical Works.- IV..- Bibliography Of Ludwik Fleck.- Name Index.

Zarys gramatyki polskiej

1996-01-01

Alicja Nagórko

Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych

1991-01-01

Władysław Kopaliński

Cyclic and Lexical Phonology: The Structure of Polish

1986-06-01

Geoffrey S. Nathan , Jerzy Rubach

Syntactic weight vs information structure and word order variation in Polish

1993-09-01

Anna Siewierska

This article presents an analysis of Polish transitive clause order from the perspective of two competing word order principles, namely the form-driven principle of syntactic weight proposed by Hawkins and … This article presents an analysis of Polish transitive clause order from the perspective of two competing word order principles, namely the form-driven principle of syntactic weight proposed by Hawkins and the pragmatically based Topic > Comment principle.

Subtlex-pl: subtitle-based word frequency estimates for Polish

2014-06-19

Paweł Mandera , Emmanuel Keuleers , Zofia Wodniecka +1 more

On the representation of numbers in the form ax2+by2+cz2+dt2

1926-01-01

H. D. Kloosterman

On the representation of :numbers in the form ax e + by e + cz 9 + dt ~. so that we find from (2. I4) and (2.I5) , that … On the representation of :numbers in the form ax e + by e + cz 9 + dt ~. so that we find from (2. I4) and (2.I5) , that S~p q,, = (s, q) exp 2 zip'v'__l__ ~' 2 zrip'v" q Ssqp, q, = exp --9 S,p, q. q 415 2 ~ .q, is even and v' is even.Then let p" be such, that .~t~gt sqpp + --=--0 (moo qs).

View PDF Chat

Learning a morphological system without a default: the Polish genitive

2001-10-01

Ewa Dąbrowska

The acquisition of the English past tense inflection is the paradigm example of rule learning in the child language literature and has become something of a test case for theories … The acquisition of the English past tense inflection is the paradigm example of rule learning in the child language literature and has become something of a test case for theories of language development. This is unfortunate, as the idiosyncratic properties of the English system of marking tense make it a rather unrepresentative example of morphological development. In this paper, I contrast this familiar inflection with a much more complex morphological subsystem, the Polish genitive. The genitive case has three different markers, each restricted to a different subset of nouns, in both the singular and the plural. Analysis of the spontaneous speech of three children between the ages of 1;4 and 4;11 showed that they generalized, and overgeneralized, all three singular endings. However, error rates were extremely low and there is no evidence that they treated any one ending as the 'default'. The genitive plural, on the other hand, showed a strikingly different pattern of acquisition, similar to that seen in English-speaking children learning the past tense. It is argued that in the latter two cases, the default-like character of one of the affixes is attributable to the properties of the relevant inflectional subsystems, not to the predispositions that children bring to the language-learning task.

View PDF Chat

The Statistical Study of Literary Vocabulary

1944-05-01

M. G. Kendall

Über ein Problem von K. Zarankiewicz

1958-09-01

I. Reiman

On Headed, Headless, and Light-Headed Relatives

2003-12-01

Barbara Citko

Polish palatalization in derivational optimality theory

2003-03-01

Jerzy Rubach

Syllable structure assignment in Polish

1990-05-01

Jerzy Rubach , Geert Booij

This study deals with syllable structure in Polish. The central theme is the question of when and how syllabification rules apply in the lexical phonology of Polish. In § i … This study deals with syllable structure in Polish. The central theme is the question of when and how syllabification rules apply in the lexical phonology of Polish. In § i we lay the ground for our subsequent discussion by giving the basic syllable patterns of Polish. We also propose here a first version of the syllabification algorithm for Polish. In §2 we show that syllabification applies cyclically, because certain cyciic phonological rules make crucial use of information about the prosodic structure of their potential inputs. § 3 then shows that the syllabification algorithm has to apply both before and after the application of cyclic phonological rules on one cycle, and that syllabification is therefore a continuous process. In § we argue that the syllabification algorithm proposed in § i must be modified to enable us to predict whether a high [-consonantal] segment will surface as a vowel or as a glide. Since the distinction between vowels and glides is crucial for the application of certain cyclic phonological rules of Polish, this again shows that syllabification has to apply cyclically. § defends the hypothesis that resyllabification is restricted to Coda Erasure (and the subsequent syllabification of the desyllabified consonants). Again, the (un)predictability of the vowel/glide distinction plays a crucial role here. We summarise our conclusions in §6

View PDF Chat

Semantics: Primes and Universals

1998-03-01

Bert Peeters , Anna Wierzbicka

Conceptual primitives and semantic universals are the cornerstones of a semantic theory which Anna Wierzbicka has been developing for many years. Semantics: Primes and Universals is a major synthesis of … Conceptual primitives and semantic universals are the cornerstones of a semantic theory which Anna Wierzbicka has been developing for many years. Semantics: Primes and Universals is a major synthesis of her work, presenting a full and systematic exposition of that theory in a non-technical and readable way. It delineates a full set of universal concepts, as they have emerged from large-scale investigations across a wide range of languages undertaken by the author and her colleagues. On the basis of empirical cross-linguistic studies it vindicates the old notion of the 'psychic unity of mankind', while at the same time offering a framework for the rigorous description of different languages and cultures.

Głos w dyskusji

2006-06-01

Andrzej Majer

How peculiar is evaluative morphology?

1993-03-01

Gregory Stump

Many languages possess morphological rules which serve to express diminution or augmentation, endearment or contempt; examples are the Breton rule relating potr ‘boy’ to potrig ‘little boy’, the Shona rule … Many languages possess morphological rules which serve to express diminution or augmentation, endearment or contempt; examples are the Breton rule relating potr ‘boy’ to potrig ‘little boy’, the Shona rule relating chibikiso ‘cooking tool’ to zichibikiso ‘huge cooking tool’ and the Italian rule relating poeta ‘poet’ to poetastro ‘bad poet’. Because of the possibility of interpreting diminution and augmentation in affective rather than purely objective terms (Wierzbicka, 1980: 53ff.; Szymanek, 1988: 106ff.), morphological expressions of diminution or augmentation are not always discrete from those of endearment or contempt; that is, diminutives and augmentatives are frequently used as expressions of endearment (such as Italian sorella ‘sister’ → sorellina ‘dear little sister’, donna ‘woman’ → donnotta ‘fine, stout woman’) or disdain (Italian uomo ‘man’ → uomicciuolo ‘contemptible little man’, donna → donnona ‘overgrown girl’).

View PDF Chat

English pronunciation models: a changing scene

2005-01-01

Katarzyna Dziubalska-Kołaczyk , Joanna Przedlacka

This volume, which includes selected contributions from the Poznan; Linguistic Meetings of 2003 and 2004, does not intend to present yet another model, ... This volume, which includes selected contributions from the Poznan; Linguistic Meetings of 2003 and 2004, does not intend to present yet another model, ...

Leśniewski’s Systems

1984-01-01

Jan T. J. Srzednicki , V. F. Rickey

Polish Logic 1920-1939.

1969-10-01

Ivo Thomas , Ajdukiewicz , Chwistek +7 more

Studia Serica Bernhard Karlgren Dedicata

1960-04-01

Benjamin Ε. Wallacker

Mechanisms of Learning and Motivation: A Memorial Volume to Jerzy Konorski

1980-06-01

Winfred F. Hill , Anthony Dickinson , Robert A. Boakes

Lingwistyka kulturowa : zarys problematyki

1995-01-01

Janusz Anusiewicz

L1 Influence on Learners’ Renderings of English Collocations: A Polish/German Empirical Study

1992-01-01

Danuta Biskup

Kodeks karny. Komentarz

2016-01-01

Marcin Berent , Janusz Bojarski , Marek Bojarski +7 more

Polnoe sobranie sochinenii

1981-01-01

Alice Nakhimovsky , Aleksandr Vvedenskii

O logice trójwartościowej

1988-01-01

Jan Łukasiewicz

The Verbal Icon. Studies in the Meaning of Poetry

1956-01-01

Kester Svendsen , William K. Wimsatt

On some properties of Hurewicz, Menger, and Rothberger

1988-01-01

Arnold W. Miller , David Fremlin

View PDF Chat

Pragmatic Logic

1974-01-01

Kazimierz Ajdukiewicz

Semantics

1996-03-28

Anna Wierzbicka

Abstract Conceptual primitives and semantic universals are the cornerstones of a semantic theory which Anna Wierzbicka has been developing for many years. Semantics: Primes and Universals is a major synthesis … Abstract Conceptual primitives and semantic universals are the cornerstones of a semantic theory which Anna Wierzbicka has been developing for many years. Semantics: Primes and Universals is a major synthesis of her work, presenting a full and systematic exposition of that theory in a non-technical and readable way. It delineates a full set of universal concepts, as they have emerged from large-scale investigations across a wide range of languages undertaken by the author and her colleagues. On the basis of empirical cross-linguistic studies it vindicates the old notion of the 'psychic unity of mankind', while at the same time offering a framework for the rigorous description of different languages and cultures.

Collected works of Michał Kalecki

1990-01-01

M. Kalecki

The Practice of Social influence in Multiple Cultures

2000-11-01

Wilhelmina Wosinska , Robert B. Cialdini , Daniel W. Barrett +1 more

This book provides a diverse collection of studies reporting the effects of social influence processes in multiple cultures at both the universal and culture-specific levels. The book is characterized by … This book provides a diverse collection of studies reporting the effects of social influence processes in multiple cultures at both the universal and culture-specific levels. The book is characterized by three distinct features. First, the social influence process is considered as a ubiquitous and pervasive feature of human interaction. Second, the book represents a multicultural approach which includes both cross-cultural and culture-focused examinations. Third, the book emphasizes practical implications of the research presented. This volume incorporates theory and research stemming from three different approaches to social influence: social influence principles across cultures, social influence and social change across cultures, and culture and moral perspective in the social influence process. Because each of these three parts encompasses a considerable variety of research methodologies, social contexts, and cultures, each is proceeded by an integrative commentary authored by one of the book editors. These essays provide syntheses of the topics and themes within the corresponding sections and within the book as a whole. They also offer critical commentaries on both theoretical and methodological issues, raise suggestions for future research, and focus on practical applications. This book is intended for both scholars interested in cross- and multicultural research into the mechanisms of the social influence process and for the professional whose mission is to make planned changes in a society. Knowledge about the influence process, especially regarding how it works in different cultures and within several cultural groups, facilitates this goal. The practical implications ending each chapter serve as encouraging instructions for such applications.

Cognitive Semantics and the Polish Dative

1997-12-31

Ewa Dąbrowska-Prokopowska

Drawing on the conceptual apparatus of cognitive grammar, this text aims to bring order into the array of uses by providing a unified semantic characterization of the dative case which … Drawing on the conceptual apparatus of cognitive grammar, this text aims to bring order into the array of uses by providing a unified semantic characterization of the dative case which subsumes both lexically governed and free datives.

Sztuka retoryki : przewodnik encyklopedyczny

1990-01-01

Mirosław Korolko

Inny słownik języka polskiego PWN

2000-01-01

Mirosław Bańko

"Les structures élémentaires de la parenté", Claude Lévi-Strauss, Presse Universitaire de France, Paris 1949 : [recenzja] / Anna Kutrzeba-Pojnarowa.

1965-01-01

Anna Kutrzeba-Pojnarowa , Claude Lévi‐Strauss

Obraz neototalitarnej Rosji w powieści "Кадавры" Aleksieja Polarinowa

2025-06-24

Anna Stryjakowska | Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze

Celem artykułu jest analiza powieści z perspektywy zawartych w niej odniesień do współczesnej Rosji jako państwa neototalitarnego. Autorka dochodzi do wniosku, że tytułowe kadawery (pojawiające się w niejasnych okolicznościach ciała … Celem artykułu jest analiza powieści z perspektywy zawartych w niej odniesień do współczesnej Rosji jako państwa neototalitarnego. Autorka dochodzi do wniosku, że tytułowe kadawery (pojawiające się w niejasnych okolicznościach ciała dzieci) odnoszą się do nieprzepracowanych zbiorowych traum, przemilczanych lub zakłamywanych przez władzę, a także ogólnie autodestrukcyjnego kierunku rozwoju sytuacji politycznej w Rosji, który spotyka się z bierną akceptacją społeczeństwa. Powiązanie motywu traumy kolektywnej z indywidualną historią bohaterów ewokuje z kolei pytanie o relacje między losami jednostki a kształtowaną przezeń zbiorowością i o możliwość odseparowania się od zbiorowej otchłani.

Próba pojęcia metafizyki

2025-06-23

Jakub Dadlez | Er(r)go Teoria - Literatura - Kultura

Artykuł stanowi wstępną próbę nowego ujęcia metafizyki z pomocą filozofów, którzy zwykle uchodzą za przeciwników metafizycznej tradycji. Dokonano tego wpierw na podstawie etymologicznej dekonstrukcji i ukazania „technicznego” sposobu bycia człowieka … Artykuł stanowi wstępną próbę nowego ujęcia metafizyki z pomocą filozofów, którzy zwykle uchodzą za przeciwników metafizycznej tradycji. Dokonano tego wpierw na podstawie etymologicznej dekonstrukcji i ukazania „technicznego” sposobu bycia człowieka w naturze. W kolejnym kroku pokazano Michela de Montaigne jako przykład zarysowanej metafizycznej natury człowieka – „natury zwyczajowej”. Istotny jest dla niej akt pisania, rozumiany zarazem dosłownie i metaforycznie. Stąd w ostatniej części artykułu wykazano, że dla metafizyki jako ciągle żywego wyzwania współczesnej filozofii najlepszą formę stanowi esej.

Sylwetki prasowe Łodzianek Roku a leksyka wartościująca (na materiale tygodnika „Odgłosy”)

2025-06-23

Elwira Olejniczak | Dziennikarstwo i Media

Celem artykułu jest przedstawienie sylwetek bohaterek cyklu publikacji Ewy Suliborskiej pod tytułem Łodzinie Roku oraz omówienie leksykalnych środków, którymi wyrażano wartościowanie w wybranych do analizy tekstach. Bogata w komponent wartościujący … Celem artykułu jest przedstawienie sylwetek bohaterek cyklu publikacji Ewy Suliborskiej pod tytułem Łodzinie Roku oraz omówienie leksykalnych środków, którymi wyrażano wartościowanie w wybranych do analizy tekstach. Bogata w komponent wartościujący jest leksyka, którą na łamach łódzkiego tygodnika społeczno-kulturalnego zatytułowanego „Odgłosy” opisywano kobiety nauki, łódzkie artystki, działaczki społeczne, kobiety służące chorym czy działające w obszarze edukacji i wsparcia najmłodszych. W artykule przedstawiono osiągnięcia zawodowe, naukowe, dydaktyczne, artystyczne czy społeczne kobiet uhonorowanych tytułem Łodzianki Roku 1963. Zaprezentowano leksykę odnosząca się do wyborów moralnych zasłużonych łodzianek, ich postaw, cech charakteru, priorytetów życiowych, sposobów postrzegania obowiązków służbowych i wartości rodzinnych oraz relacji międzyludzkich. Wartościująca leksyka wykorzystana w omawianych sylwetkach prasowych pozwoliła zaprezentować wizerunki Łodzianek Roku i ukazać rolę kobiet w historii miasta.

Krótka analiza konceptualizacji pojęcia [JA] na podstawie wybranych przykładów w językach angielskim, polskim i włoskim. Ujęcie kognitywne

2025-06-23

Ryszard Wylecioł | Forum Lingwistyczne

Celem autora niniejszego artykułu jest krótka analiza konceptualizacji pojęcia [JA] stanowiącego realizację pojęcia [JAŹŃ] przez społeczeństwa angielskie, polskie oraz włoskie. W ramach tego opracowania autor zwraca się ku językoznawstwu kognitywnemu, … Celem autora niniejszego artykułu jest krótka analiza konceptualizacji pojęcia [JA] stanowiącego realizację pojęcia [JAŹŃ] przez społeczeństwa angielskie, polskie oraz włoskie. W ramach tego opracowania autor zwraca się ku językoznawstwu kognitywnemu, ze szczególnym uwzględnieniem podstawowych założeń gramatyki kognitywnej Ronalda Langackera oraz oraz wynikającego z nich obrazowania. Prymarnym zadaniem autora jest zbadanie procesów konceptualizacyjnych wspomnianego pojęcia, skupiając się przede wszystkim na tym, jak obrazowana jest scena poszczególnych wyrażeń językowych oraz jakie kryją się za nimi schematy przedkonceptualne i metafory konceptualne. Aby wykonać to zadanie, autor przeanalizuje przykłady, które na poziomie struktury powierzchniowej języka realizuje pojęcie [JA], zwłaszcza różne formy realizacji zaimków osobowych. Na tej podstawie zostaną przeanalizowane różnice między przykładami i sposobami realizacji pojęć w językach angielskim, polskim i włoskim. Wstępna analiza wykazała faktyczne różnice w tym, jak to [JA] realizuje się na poziomie nie tylko językowym, ale przede wszystkim konceptualnym, który stanowi o tym, w jaki sposób postrzegamy i funkcjonujemy w świecie pozajęzykowym. Zostały również wskazane potencjalne źródła tych różnic, które mogą stanowić punkt wyjścia dla kolejnych badań w przedmiotowym zakresie.

Reflections on the Czech Slavistics After the First World War: Matija Murko and Jan Máchal

2025-06-22

Alenka Jensterle-Doležal | Primerjalna književnost

This article compares the positivist thought of two Czech professors of Slavic literature in the 1920s: the Slovenian Matija Murko (1861–1952) and the Czech Jan Hanuš Máchal (1855–1939). Comparative literary … This article compares the positivist thought of two Czech professors of Slavic literature in the 1920s: the Slovenian Matija Murko (1861–1952) and the Czech Jan Hanuš Máchal (1855–1939). Comparative literary history, which in the Central European area focused on minor South Slavic literatures, was in its infancy at this time, and comparative literary historians primarily focused on surveying specific literary periods. The focus of this contribution is Murko’s reflections on South Slavic literature in the period of the Reformation and Counter-Reformation in the book Die Bedeutung der Reformation und Gegenreformation für das geistige Leben der Südslaven (1927). I compare his view and methods with a short chapter on the same period in the monumental monograph by Jan Máchal, Slovanské literatury (1922). In the study, I emphasize their comparative methods, interpreting influences, and marking literary currents in this period. Reflections on the literary movements in two national histories were linked to the development of language, and the scholars tried to present social and historical development of that time and place generally. I focus on their approaches to national and supranational literary history and on their interpretation of personalities and literary works in the literary movement.

Materiały źródłowe dotyczące rodzin Dzierżyńskich i Siła-Nowickich w zbiorach Sekcji Rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej KUL

2025-06-17

Ewa Rzeczkowska | Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne

W artykule zaprezentowano zbiory Sekcji Rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II dotyczące rodzin Dzierżyńskich i Siła-Nowickich. Jest to kolekcja unikatowa, gdyż zawiera dokumenty pochodzące z archiwów rosyjskich. … W artykule zaprezentowano zbiory Sekcji Rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II dotyczące rodzin Dzierżyńskich i Siła-Nowickich. Jest to kolekcja unikatowa, gdyż zawiera dokumenty pochodzące z archiwów rosyjskich. Potwierdzają one szlachecki rodowód obu rodzin. Dają też narzędzia służące do opracowania historii tych rodzin oraz odtworzenia rysów biograficznych ich ważnych przedstawicieli. Bardzo cennym źródłem historycznym jest rękopis wspomnień Ignacego Dzierżyńskiego. Może być on pomocny w opisie dziejów szkolnictwa i oświaty na ziemiach polskich w pierwszej połowie XX wieku.

Kazanie antyhusyckie z rękopisu Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu I F 282

2025-06-17

Ewelina Kaczor | Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne

Przedmiotem artykułu jest niedokończone kazanie antyhusyckie z przełomu lat 60. i 70. XV wieku ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Rękopis I F 282 pierwotnie należał do biblioteki kanoników regularnych … Przedmiotem artykułu jest niedokończone kazanie antyhusyckie z przełomu lat 60. i 70. XV wieku ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Rękopis I F 282 pierwotnie należał do biblioteki kanoników regularnych św. Augustyna w Żaganiu, zgromadzenia silnie zaangażowanego w walkę z herezją husycką. Pomimo że znaczenie kaznodziejstwa dla podejmowanych na Śląsku działań przeciw husytom było odnotowywane w literaturze przedmiotu, to kazania antyhusyckie nie były poddawane analizie, a co więcej niewiele z nich jak do tej pory zostało zidentyfikowanych. Artykuł jest próbą wypełnienia istniejącej luki w stanie badań. Analizie tekstu towarzyszy edycja kazania.

Kognitywne oswajanie, czyli procesy znaczeniotwórcze i motywacja semantyczna w nazewnictwie przyrodniczym – na podstawie wybranych polskich i niemieckich gatunkowych nazw pająków

2025-06-17

Kamil Iwaniak | Językoznawstwo

W artykule podjęto próbę analitycznej refleksji nad mechanizmami mentalno-językowymi, które pozwalają członkowi danej grupy kulturowej na nazywanie zjawisk i obiektów przynależących do otaczającego go świata. Ten zamiar badawczy zostaje skonkretyzowany … W artykule podjęto próbę analitycznej refleksji nad mechanizmami mentalno-językowymi, które pozwalają członkowi danej grupy kulturowej na nazywanie zjawisk i obiektów przynależących do otaczającego go świata. Ten zamiar badawczy zostaje skonkretyzowany w oparciu o analizę wybranych polskich i niemieckich nazw gatunkowych pająków, przy czym uwaga skierowana jest także na źródła motywacji semantycznej badanych określeń. Analiza ma charakter poglądowy i jakościowy, przeprowadzana jest z zastosowaniem aparatu metodologicznego ukształtowanego na gruncie językoznawstwa kognitywnego – w tym przede wszystkim przy użyciu teorii metafory i metonimii konceptualnej, teorii integracji pojęciowej oraz elementów gramatyki kognitywnej Langackera.

Natręctwa i maniery w języku polskim – cz. I

2025-06-17

Agnieszka Patalong | Językoznawstwo

Artykuł porusza zjawisko deminutywności w języku, które może być odbierane zarówno negatywnie – jako infantylne lub nieodpowiednie, jak i pozytywnie – jako naturalna ewolucja języka i sposób wyrażania emocji. Użycie … Artykuł porusza zjawisko deminutywności w języku, które może być odbierane zarówno negatywnie – jako infantylne lub nieodpowiednie, jak i pozytywnie – jako naturalna ewolucja języka i sposób wyrażania emocji. Użycie zdrobnień często pełni funkcje emocjonalne i komunikacyjne, budując bliskość, czułość czy sympatię między rozmówcami. Szczególnie widoczne jest to w kontekście współczesnych transmisji sprzedażowych, na przykład na Facebooku, gdzie zdrobnienia służą budowaniu relacji z klientem i tworzeniu przyjaznej atmosfery. Zauważa się jednak, że mimo istniejących opracowań temat ten nadal zawiera niewystarczająco zgłębione obszary. Celem artykułu jest nie tylko analiza i identyfikacja tych zjawisk, ale również odkrycie ich źródeł i znaczenia.

Przedwojenne wydanie „Listów” Elizy Orzeszkowej. Rozpoznania wstępne

2025-06-17

Piotr Bordzoł | Prace Filologiczne Literaturoznawstwo

Dziesięć lat po śmierci Elizy Orzeszkowej powołano do życia towarzystwo jej imienia, które postawiło sobie za cel gromadzenie, porządkowanie i udostępnianie artefaktów związanych z życiem i twórczością pisarki. Jednym z … Dziesięć lat po śmierci Elizy Orzeszkowej powołano do życia towarzystwo jej imienia, które postawiło sobie za cel gromadzenie, porządkowanie i udostępnianie artefaktów związanych z życiem i twórczością pisarki. Jednym z efektów podjętych prac było pozyskanie znakomitej większości monumentalnej korespondencji jednej z najważniejszych polskich twórczyń epistolarnych. W latach trzydziestych XX w. ukazała się pierwsza edycja listów Orzeszkowej. Zaprezentowany materiał był subiektywnym wyborem członków Komitetu Wydawniczego, w którym ogromną rolę odegrał Ludwik Brunon Świderski. Dostępne w Archiwum Elizy Orzeszkowej materiały edytora, wypowiedzi prasowe, a także lektura edycji pozwalają na wstępne rozpoznania dotyczące kryteriów wyboru i komentowania materiału.

„Z wygnania” Tomasza Zana, czyli milczący dziennik. O przejawach autocenzury w tekście intymistycznym

2025-06-17

Anna Pisula | Prace Filologiczne Literaturoznawstwo

Artykuł dotyczy zjawiska autocenzury w zesłańczym dzienniku Tomasza Zana. Jego celem jest uchwycenie kondycji socjo-psychologicznej, a za tym również pisarskiej człowieka doświadczonego przez zaborczy system władzy. Przeżycie wydarzeń związanych z … Artykuł dotyczy zjawiska autocenzury w zesłańczym dzienniku Tomasza Zana. Jego celem jest uchwycenie kondycji socjo-psychologicznej, a za tym również pisarskiej człowieka doświadczonego przez zaborczy system władzy. Przeżycie wydarzeń związanych z tzw. procesem filomatów i filaretów, więzieniem, a następnie zesłaniem wyrobiło w Zanie nawyk traktowania własnych tekstów, nawet tych intymistycznych, jako potencjalnych dowodów w śledztwie przeciwko niemu. Z tego powodu w dzienniku zaskakująco niewiele pojawia się refleksji politycznych, a w rozważaniach na temat własnego losu zagadnienie zesłania spowite jest przemilczeniami. Szczególna poetyka tego tekstu jest więc powiązana z jego uwikłaniem historycznym.

Kapłan i filolog. Zapomniany spór Aleksandra Brücknera z kościelnym stróżem moralności z powodu wydania „Ogrodu fraszek” Wacława Potockiego

2025-06-17

Roman Krzywy | Prace Filologiczne Literaturoznawstwo

W roku 1907 Aleksander Brückner wydał Ogród fraszek Wacława Potockiego. Rękopis dzieła slawista odnalazł w Petersburgu i uznał za ważny zabytek obyczajowości XVII w. Publikacja kolekcji wywołała stanowczą reakcję Aleksandra … W roku 1907 Aleksander Brückner wydał Ogród fraszek Wacława Potockiego. Rękopis dzieła slawista odnalazł w Petersburgu i uznał za ważny zabytek obyczajowości XVII w. Publikacja kolekcji wywołała stanowczą reakcję Aleksandra Pechnika, redaktora „Gazety Kościelnej”, który zarzucił Brücknerowi m.in. propagowanie pornografii. Badacz odpowiedział na wypowiedź księdza, po czym wywiązała się dyskusja. Autor artykułu przypomina przebieg polemiki, traktując ją jako przykład wymiany poglądów uczonego z kościelnym moralizatorem na temat publikacji literatury obscenicznej na początku XX w.

Chwasty w herbarzu, czyli „Poczet herbów” nie(dokładnie) wyplewiony. Wacława Potockiego sposoby na obejście cenzury

2025-06-17

Dariusz Piotrowiak | Prace Filologiczne Literaturoznawstwo

Artykuł dotyczy obscenicznych wierszy znajdujących się w zbiorze Poczet herbów Wacława Potockiego. Omówione zostały strategie, jakie stosuje autor, by nie zwracać uwagi cenzora na frywolne epigramaty. Pisząc o erotyce, poeta … Artykuł dotyczy obscenicznych wierszy znajdujących się w zbiorze Poczet herbów Wacława Potockiego. Omówione zostały strategie, jakie stosuje autor, by nie zwracać uwagi cenzora na frywolne epigramaty. Pisząc o erotyce, poeta skupia się przede wszystkim na moralizatorskim wymiarze tekstów. Aluzje seksualne nie są poza kilkoma wyjątkami nazbyt wyraziste dzięki peryfrazom, eufemizmom i metaforyce. Giną też w gąszczu erudycji. Potocki przemilcza szczególnie niestosowne tematy. Unika ponadto nadmiernej krytyki lubieżności księży. Dosadniejsze teksty znajdują się nie na początku, ale w głębi i pod koniec obszernego zbioru.

O problemach z edycją epigramatycznej spuścizny Stanisława Niewieskiego

2025-06-17

Magdalena Piskała | Prace Filologiczne Literaturoznawstwo

Artykuł poświęcony jest epigramatom Stanisława Jana Niewieskiego, który zasłynął przede wszystkim jako twórca kalendarzy publikowanych w latach 1671–1699. W kalendariach swych almanachów w specjalnej rubryce Rytmy na lunacyje zamieszczał krótkie … Artykuł poświęcony jest epigramatom Stanisława Jana Niewieskiego, który zasłynął przede wszystkim jako twórca kalendarzy publikowanych w latach 1671–1699. W kalendariach swych almanachów w specjalnej rubryce Rytmy na lunacyje zamieszczał krótkie epigramaty satyryczne spod znaku Marcjalisa. Utwory te pełniły w kalendarzach funkcję rozrywkową, lecz Niewieski, najwyraźniej przekonany o samoistności i komercyjnym potencjale swych prób poetyckich, pod koniec życia opublikował wybór pięciuset z nich w zbiorze Rytmy albo wiersze. Po śmierci autora fraszki wznowiono jeszcze dwukrotnie w wieku XVIII, jednak w innej już redakcji, jako dzieło anonimowe i pod zmienionym tytułem. Niniejsze opracowanie porządkuje wiadomości o XVII- i XVIII-wiecznych edycjach i zachowanych z nich egzemplarzach oraz omawia problemy związane z przygotowaniem krytycznego wydania tych utworów.

Wieczna cenzura Domicjana w zwierciadle prawa i literatury

2025-06-17

Anna Tarwacka | Prace Filologiczne Literaturoznawstwo

Przedmiotem rozważań są działania podejmowane przez cesarza Domicjana w czasie sprawo- wania przez niego urzędu censor perpetuus (naruszającego zresztą zasady sprawowania cenzury), związane ze sprawowaniem przez niego pieczy nad moralnością … Przedmiotem rozważań są działania podejmowane przez cesarza Domicjana w czasie sprawo- wania przez niego urzędu censor perpetuus (naruszającego zresztą zasady sprawowania cenzury), związane ze sprawowaniem przez niego pieczy nad moralnością (regimen morum). Szczególną uwagę zwracał on na przestrzeganie lex Iulia de adulteriis cöercendis, której moc przywrócił prawdopodobnie w formie edyktu. Domicjan karał też za pisanie paszkwili, paranie się hańbiącymi zawodami, wprowadził zakaz kastracji i ograniczył ceny eunuchów. Cesarza krytykowano jednak za to, że sam nie przestrzegał narzucanych przez siebie norm, a wymierzanie przez niego kar opierało się często na nieprawdziwych przesłankach i donosach.

Koncert skrzypcowy i krowa. O grze Gałczyńskiego z cenzurą, krytyką i czytelnikami w poemacie „Niobe”

2025-06-17

Maciej Szargot | Prace Filologiczne Literaturoznawstwo

Tekst jest próbą odpowiedzi na pytanie: jak było możliwe pogodzenie indywidualnej i rozpoznawalnej poetyki twórcy z propagandowym i sztampowym charakterem socrealistycznej ideologii obecnej w poemacie Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego Niobe. Wydaje … Tekst jest próbą odpowiedzi na pytanie: jak było możliwe pogodzenie indywidualnej i rozpoznawalnej poetyki twórcy z propagandowym i sztampowym charakterem socrealistycznej ideologii obecnej w poemacie Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego Niobe. Wydaje się, że poecie udało się to dzięki podjęciu gry z cenzurą i krytyką, wykorzystującej stworzoną przezeń muzyczną (koncertową) strukturę dzieła.

Zarys biografii translatorskiej Stefana Srebrnego

2025-06-17

Barbara Bibik | Między Oryginałem a Przekładem

STEFAN SREBRNY: AN OUTLINE OF A TRANSLATOR’S BIOGRAPHYSince the cultural turn in translation studies the research on translator studies has become increasingly intensive. Such research reinvests a translator with his/her … STEFAN SREBRNY: AN OUTLINE OF A TRANSLATOR’S BIOGRAPHYSince the cultural turn in translation studies the research on translator studies has become increasingly intensive. Such research reinvests a translator with his/her subjectivity. The archive turn, in its part, made scholars aware of how important the translators’ archives are; that they bring to light the practices of translators and prove to what degree translators are dependent on various issues, involved in many activities, and how complicated and multilayered their work is. Research of this kind often makes possible the reconstruction of unknown translators’ biographies. The case of Stefan Srebrny (1890-1962) is somewhat different. He was one of the most important, well-known and recognized classicists of 20th-century Poland. In spite of his renown, his biography has not been produced. The Old Prints and Manuscripts Collection in the Main Library of Nicolaus Copernicus University holds a set of manuscripts and documents by Stefan Srebrny which is a good starting point to reconstruct his translator biography. The aim of this article is to draw an outline of this biography.

Przypadek Mieczysława Birnbauma (1889-1940) – dane encyklopedyczne (rozważania o wpływie na wybory tłumacza)i strategia translatorska

2025-06-17

Anna Bednarczyk | Między Oryginałem a Przekładem

THE CASE OF MIECZYSLAW BIRNBAUM (1889-1940) – ENCYCLOPAEDIC DATA, SPECULATIONS AND TRANSLATION STRATEGY The article revisits one of today’s forgotten translators, Mieczysław Birnbaum (pseudonym Binom). Bibliographic data concerning both him … THE CASE OF MIECZYSLAW BIRNBAUM (1889-1940) – ENCYCLOPAEDIC DATA, SPECULATIONS AND TRANSLATION STRATEGY The article revisits one of today’s forgotten translators, Mieczysław Birnbaum (pseudonym Binom). Bibliographic data concerning both him and his close relatives, which are not always certain, are examined. The potential influence of the cultural environment in which he was raised on his translation decisions are also considered. Additionally, the translations authored by him have been brought back into focus. A practical analysis of selected examples of Birnbaum’s translations highlighted distinctive elements of his translational work, thereby identifying his approach as a strategy of approximation.

Niespełniona kariera tłumaczki

2025-06-17

Wanda Józwikowska | Między Oryginałem a Przekładem

AN UNFULFILLED TRANSLATOR: WHO WAS HELEN STANKIEWICZ ZAND?The article describes the story of Helen Stankiewicz Zand’s translation endeavours dating back to the 1920s and 1930s. It is not merely another … AN UNFULFILLED TRANSLATOR: WHO WAS HELEN STANKIEWICZ ZAND?The article describes the story of Helen Stankiewicz Zand’s translation endeavours dating back to the 1920s and 1930s. It is not merely another contribution to the body of existing translator biographies. This article also aims to show that the absence of text – be it a text that was intended but never written or a text that was indeed completed but never published – can shed light on the dynamics of the literary translation field that Zand co-created as an emerging translator and a staunch advocate of the Polish culture in the United States. Each of the three reconstructions of her translation projects outlined in this article may be illuminating in determining what might have mitigated against the successful publication of her translations of Polish prose fiction.

Tancerz i szachista w świecie słów

2025-06-17

Monika Krajewska | Między Oryginałem a Przekładem

DANCER AND CHESS PLAYER IN A WORLD OF WORDSThis article is devoted to Andrzej Lewandowski, a translator from Toruń born in 1937, a doctor of mathematics, an outstanding chess player, … DANCER AND CHESS PLAYER IN A WORLD OF WORDSThis article is devoted to Andrzej Lewandowski, a translator from Toruń born in 1937, a doctor of mathematics, an outstanding chess player, and a lover of Italy, music, and mountains, among other things. His path to the world of translation spanned 64 years. It also focuses on one of the authors that he translated, Ivan Kozlov, a man who climbed the ranks of an official career, a lover of dancing and elegant clothes, and someone who entered the world of poetry at the age of 42. Both were, to some extent, guided onto literary paths by illness.

Translatorski dwugłos – współczesne uwarunkowania kolektywnego przekładu literackiego na przykładzie Kanady

2025-06-17

Małgorzata Czubińska | Między Oryginałem a Przekładem

THE TRANSLATOR’S DUAL VOICE: CONTEMPORARY CONDITIONS OF COLLECTIVE LITERARY TRANSLATION ON THE EXAMPLE OF CANADA Numerous historical examples and academic studies demonstrate that, prior to the Renaissance, collective translation was … THE TRANSLATOR’S DUAL VOICE: CONTEMPORARY CONDITIONS OF COLLECTIVE LITERARY TRANSLATION ON THE EXAMPLE OF CANADA Numerous historical examples and academic studies demonstrate that, prior to the Renaissance, collective translation was a commonly practiced form of translation. In contemporary times, however, literary translation is stereotypically perceived as a solitary activity, with the translator’s approach mirroring the original author’s creative process. The purpose of this article is to discuss the phenomenon of collective translation in light of the growing interest in Indigenous literatures in Francophone Canada, observable since 2015. Following an exploration of the historical causes of the paradigm shift and an examination of the contemporary conditions of the Canadian literary polysystem, the article analyzes the phenomenon of co-translations of Indigenous literatures from English into French, produced between 2014 and 2024.

Słowo wstępne

2025-06-17

Tomasz Kalisz , Adam Kwieciński | Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego

Chapter 6: The meaning of the Polish preposition na in selected sentences from the perspective of the cognitive approach based on empirical data

2025-06-15

Joanna Franek-Zaborowska | V&R unipress eBooks

Chapter 4: The PF/LF correlation with respect to syntactic features of the preposition na in Polish and its equivalents in German

2025-06-15

Anna Pilarski | V&R unipress eBooks

Chapter 3: Semantic and syntactic analysis of German two-way prepositions and their Polish equivalents from a generative perspective: Is the case assigned by the preposition lexical or structural?

2025-06-15

Katarzyna Ochmańska | V&R unipress eBooks

Słowo wstępne

2025-06-13

Tomasz Kalisz , Adam Kwieciński | Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego

Karalność „oszukańczego” niezaspokojenia wierzyciela

2025-06-13

Damian Kronenberg | Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego

Artykuł porusza problematykę karalności „oszukańczego” niezaspokojenia wierzyciela na gruncie art. 300 kodeksu karnego. Analizuje działania dłużników prowadzące do udaremnienia lub uszczuplenia zaspokojenia roszczeń, takie jak ukrywanie, zbywanie czy obciążanie składników … Artykuł porusza problematykę karalności „oszukańczego” niezaspokojenia wierzyciela na gruncie art. 300 kodeksu karnego. Analizuje działania dłużników prowadzące do udaremnienia lub uszczuplenia zaspokojenia roszczeń, takie jak ukrywanie, zbywanie czy obciążanie składników majątku. Autor przedstawia pojęcia niewypłacalności i zajęcia majątku oraz ich wpływ na sytuację wierzyciela. Szczególną uwagę poświęca trudnościom interpretacyjnym wynikającym z konieczności łączenia prawa karnego z regulacjami cywilnymi dotyczącymi obrotu gospodarczego oraz konieczność interdyscyplinarnego podejścia do ochrony rynku i obrotu gospodarczego. Wskazuje także na znaczenie funkcji prewencyjnej przepisów oraz ich rolę w ochronie stabilności rynku, a także podkreśla, że dynamiczny rozwój obrotu prawnego wymusza elastyczność regulacji karnych, co może rodzić wątpliwości co do skuteczności ochrony wierzycieli.

Słowo wstępne

2025-06-13

Tomasz Kalisz , Adam Kwieciński | Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego

Polskie poematy symfoniczne – początki: Noskowski, Opieński, Rytel, Nowowiejski

2025-06-13

Aleksandra Orczykowska-Piotrowska | Notes Muzyczny

<ns3:p>Poematy symfoniczne, będące syntezą tkanki czysto dźwiękowej z inspiracjami pozamuzycznymi, odegrały niezwykle istotną rolę w rozwoju rodzimej muzyki w okresie Młodej Polski. W niniejszym artykule szczególną uwagę poświęcono twórczości Zygmunta … <ns3:p>Poematy symfoniczne, będące syntezą tkanki czysto dźwiękowej z inspiracjami pozamuzycznymi, odegrały niezwykle istotną rolę w rozwoju rodzimej muzyki w okresie Młodej Polski. W niniejszym artykule szczególną uwagę poświęcono twórczości Zygmunta Noskowskiego, Henryka Opieńskiego, Piotra Rytla i Feliksa Nowowiejskiego. Omówiono zarówno utwory figurujące w aktualnych programach orkiestr filharmonicznych, jak i te mniej rozpowszechnione, wskazując na ich znaczenie w kontekście modernizmu i narodowej tradycji muzycznej. Młodopolskie poematy symfoniczne wyróżniały się różnorodnością w zakresie źródeł inspiracji oraz przemyślaną strukturą muzyczną, która pozwalała na przełożenie treści literackiej na język dźwięków. Gatunek ten zyskał na ziemiach polskich szczególną popularność od momentu zaprezentowania Stepu Zygmunta Noskowskiego. Dzieło to stanowiło nawiązanie do Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza, ale nie odzwierciedlało w swej treści pozamuzycznej akcji powieści. Niemniej ogólny nastrój utworu oraz silnie pobudzające wyobraźnię motto programowe sprawiły, iż Step (jak i szereg innych polskich poematów symfonicznych) stanowił wyraz tożsamości narodowej oraz romantycznych ideałów artystycznych. Na przestrzeni lat młodopolskie poematy symfoniczne ewoluowały – wprowadzano coraz to bardziej nowatorskie techniki kompozytorskie, poszerzano zakres inspiracji, sięgając do zasobów poezji, malarstwa i legend. W dziełach analizowanych w niniejszym artykule uwidacznia się silne powiązanie z literaturą, szczególnie rodzimą. Rytel nawiązuje w Grażynie do Mickiewicza, Opieński w Zygmuncie Auguście i Barbarze prawdopodobnie sięga po nieukończony dramat Wyspiańskiego (a z pewnością czerpie z historii miłosnej króla Zygmunta Augusta), Nowowiejski natomiast łączy w Beatrycze fascynację włoskimi pejzażami z inspiracją Boską Komedią Dantego. Wszystkie te poematy stanowią cenne, acz często niedostatecznie doceniane dziedzictwo kulturowe – ich różnorodność tematyczna i stylistyczna odzwierciedla zarówno tradycje romantyczne, jak i modernistyczne innowacje wynikające z poszukiwań nowych artystycznych środków wyrazu. Dzieła te bezsprzecznie wzbogaciły polską kulturę muzyczną.</ns3:p>

Menuet jako motyw kulturowy i muzyczny w wierszach Bronisławy Ostrowskiej i Stanisława Grochowiaka

2025-06-13

Agnieszka Roguska | Notes Muzyczny

<ns3:p>W polskiej poezji XX wieku jednym z tańców pojawiających się jako tytuł wiersza, a zarazem jego temat, jest menuet. W artykule zostały omówione dwa teksty – Bronisławy Ostrowskiej (z tomu … <ns3:p>W polskiej poezji XX wieku jednym z tańców pojawiających się jako tytuł wiersza, a zarazem jego temat, jest menuet. W artykule zostały omówione dwa teksty – Bronisławy Ostrowskiej (z tomu Opale) z 1902 roku oraz Stanisława Grochowiaka (z tomu Menuet z pogrzebaczem) z 1958 roku. Opis menueta jest z jednej strony zjawiskiem zbliżonym do ekfrazy, z drugiej stanowiącym odniesienie do zjawiska kulturowego, jakim był ten taniec. Pojawił się na dworze Ludwika XIV prawdopodobnie w 1653 roku, tworzony przez nadwornego kompozytora Jeana- Baptiste’a Lully’ego. Początkowo był tańcem o żywym i wesołym charakterze, aby, z kolejnymi dekadami, stawać się utworem coraz bardziej majestatycznym i umiarkowanym. Nikolaus Harnoncourt wiąże tę ewolucję ze starzeniem się Króla Słońce, który kazał grać menueta w coraz wolniejszym tempie. W takiej wersji taniec ten stał się popularny w całej Europie. W XIX wieku na ziemiach polskich w kulturze warstw wyższych menuet był obecny jako taniec, którego uczono i słuchano (Woflgang Amadeus Mozart), a który zyskał popularność dzięki kompozycji Ignacego Jana Paderewskiego (jako pastisz utworu Mozarta). Ukazanie menueta w utworach Ostrowskiej i Grochowiaka można zaliczyć do muzyczności II (tematyzowanie muzyki) według klasyfikacji Hejmeja. Autorzy nie używają czasu przeszłego: aby unaocznienie i uobecnienie tańca jako zjawiska stało się możliwe, utwory poprowadzone zostały w czasie teraźniejszym (Ostrowska) i w przyszłym (Grochowiak). Przywołane treści mają związek z barokiem i z motywem vanitas, z kulturą dworską, z tańcem jako konwencją, przejawem kultury szlachty i arystokracji. Ostrowska ukazuje w swoim tekście flirt – taniec jest traktowany jako narzędzie zalotów i styl określania się warstw wyższych. Grochowiak przedstawia pogrzeb, co można interpretować w konwencji turpizmu, nawiązań do Nowej Figuracji (kierunku w malarstwie) i nominalizmu barokowego. Odniesienia do rytmiczności tańca zauważalne na poziomie systemów wersyfikacyjnych to sylabotonizm (Ostrowska) i tonizm (Grochowiak). W obu wierszach pojawiają się nawiązania do choreografii oraz polifoniczność, której przejawem jest nakładanie się opisu tańca i dyskursu kulturowego.</ns3:p>

Czajka: The Painful Path to Self-Discovery

2025-06-06

| University of Toronto Press eBooks

Wiersze Juliana Tuwima w tłumaczeniach

2025-06-06

Krystyna Pietrych | Czytanie Literatury Łódzkie Studia Literaturoznawcze

Wiersze Juliana Tuwima w tłumaczeniach Wiersze Juliana Tuwima w tłumaczeniach

View PDF Chat